Trong diễn biến phức tạp của dịch COVID-19, ở nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam, việc tiêm vắc xin COVID-19 đang được đẩy nhanh tốc độ. Trong khi chờ đợi đến lượt tiêm chủng vắc xin COVID-19, bạn nên thực hiện 10 điều sau đây.
Hauv kev txhim kho nyuaj ntawm COVID-19 kev sib kis, hauv ntau lub tebchaws suav nrog Nyab Laj, kev txhaj tshuaj tiv thaiv COVID-19 tab tom nrawm dua. Thaum koj tos koj lub sijhawm kom tau txais tshuaj tiv thaiv COVID-19, ntawm no yog 10 yam uas koj yuav tsum ua.
10 việc cần làm và cần tránh – 10 yam ua thiab kom zam
1. Chuẩn bị thông tin giấy tờ chứng minh được độ tuổi và công việc của mình, để chứng minh bạn đến lượt và quyền ưu tiên được tiêm vắc xin COVID-19. Khai báo các thông tin cá nhân trên ứng dụng Sổ sức khỏe điện tử khi có yêu cầu của cơ quan chức năng.
Npaj cov ntaub ntawv uas ua pov thawj koj lub hnub nyoog thiab txoj haujlwm, los qhia koj qhov tig thiab qhov tseem ceeb kom tau txais tshuaj tiv thaiv COVID-19. Tshaj tawm cov ntaub ntawv ntiag tug ntawm daim ntawv thov kev noj qab haus huv hluav taws xob ntawm kev thov ntawm cov tub ceev xwm.
2. Chuẩn bị các hồ sơ, giấy tờ liên quan sức khỏe của bạn. Nếu bạn đang tiềm ẩn một số bệnh tim mạch, đái tháo đường, bệnh thận mạn, béo phì, dị ứng thuốc…, cần xuất trình bằng chứng rằng bạn có bệnh lý đó và tư vấn bác sĩ trước khi tiêm.
Npaj koj cov ntaub ntawv ntsig txog kev noj qab haus huv thiab ntaub ntawv. Yog tias koj muaj lwm yam mob xws li mob plawv, mob ntshav qab zib, mob raum tsis zoo, rog dhau, tshuaj tsis haum, thiab lwm yam, koj yuav tsum muaj pov thawj qhia tias koj muaj tus kab mob no thiab tham nrog koj tus kws kho mob ua ntej txhaj tshuaj.
3. Tránh dùng steroid trước tiêm: Các chuyên gia y tế khuyến cáo tránh dùng steroid một tuần trước khi tiêm chủng. Các steroide như prednisone và dexamethasone thường dùng trong điều trị viêm khớp dạng thấp và các bệnh lý tự miễn khác. Không nên dùng steroid một tuần trước, hiện tại và sau khi tiêm chủng, vì steroid ức chế mạnh quá trình viêm và có thể làm suy giảm miễn dịch của cơ thể, dẫn đến giảm đáp ứng đối với vắc xin COVID-19. Bạn cần thông báo về kế hoạch tiêm vắc xin COVID-19 cho bác sĩ điều trị bệnh của mình. Nếu đang sử dụng thuốc steroid, bác sĩ có thể kê toa những thuốc có tác dụng tương tự, nhưng không làm ức chế miễn dịch cơ thể.
Tsis txhob siv tshuaj steroids ua ntej txhaj tshuaj: Cov kws saib xyuas kev noj qab haus huv pom zoo kom zam kev siv tshuaj steroids ib lub lim tiam ua ntej txhaj tshuaj. Steroids xws li prednisone thiab dexamethasone feem ntau siv los kho mob rheumatoid mob caj dab thiab lwm yam mob autoimmune. Cov tshuaj steroid yuav tsum tsis txhob siv rau ib lub lis piam ua ntej, thaum thiab tom qab txhaj tshuaj tiv thaiv kab mob, vim tias cov tshuaj steroids tiv thaiv kev mob hnyav thiab tuaj yeem ua rau lub cev tsis muaj zog tiv thaiv, ua rau cov lus teb tsawg dua rau qhov tshuaj tiv thaiv COVID-19. Koj yuav tsum qhia rau koj tus kws kho mob kho koj txog koj li phiaj xwm txhaj tshuaj tiv thaiv COVID-19. Yog tias koj siv tshuaj steroids, koj tus kws kho mob yuav sau ntawv tshuaj uas muaj cov txiaj ntsig zoo ib yam, tab sis tsis txhob txwv lub cev tiv thaiv kab mob.
4. Đi tiêm đúng ngày, giờ hẹn và tuân thủ thực hiện 5K tại điểm tiêm chủng: Đến chính xác địa điểm và đúng giờ, tránh bị chậm trễ và ùn tắc trong đám đông. Điều này đặc biệt quan trọng khi các các địa điểm tiêm chủng mở ra hàng loạt. Bạn cần quan sát những người cùng đi tiêm, nhằm giữ khoảng cách tối thiểu theo khuyến cáo và thực hiện 5K.
Tau txais koj cov kev txhaj tshuaj raws sijhawm, raws sijhawm thiab ua raws li 5K ntawm qhov chaw txhaj tshuaj: Tuaj txog ntawm qhov chaw raug thiab raws sijhawm, zam kev ncua thiab ua kom neeg coob coob tuaj. Qhov no yog qhov tshwj xeeb tshaj yog qhov chaw txhaj tshuaj tau qhib ntau dua. Koj yuav tsum tau soj ntsuam cov neeg uas mus rau kev txhaj tshuaj, kom ua kom deb li deb pom zoo thiab ua 5K.
5. Không dùng thuốc giảm đau trước tiêm: Các chuyên gia khuyên không nên dùng các thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen hay non-steroide ngay trước khi tiêm vắc xin COVID-19 vì chúng có thể làm giảm hiệu quả của vắc xin. Ibuprofen là một loại thuốc chống viêm, sẽ ngăn cản nỗ lực của vắc xin trong việc huấn luyện hệ thống miễn dịch của bạn phản ứng với virus bằng cách làm tăng tình trạng viêm trong cơ thể. Nếu có các phản ứng phụ sau khi tiêm như đau cánh tay, ớn lạnh và đau cơ…, đó là do hệ thống miễn dịch đang học cách tạo ra các kháng thể chống lại virus.
Tsis txhob noj cov tshuaj ua ntej txhaj tshuaj: Cov kws tshaj lij tawm tswv yim tiv thaiv kev noj tshuaj tom khw xws li ibuprofen lossis tsis-steroid ua ntej txhaj tshuaj tiv thaiv COVID-19 vim tias lawv tuaj yeem txo qhov tshuaj tiv thaiv tau zoo. Ibuprofen yog tshuaj tiv thaiv kab mob uas cuam tshuam nrog kev txhaj tshuaj tiv thaiv kev sim qhia koj lub cev tiv thaiv kab mob los teb rau tus kabmob los ntawm kev ua rau mob hauv koj lub cev. Yog tias muaj cov kev mob tshwm sim tom qab txhaj tshuaj xws li mob caj dab, ua daus no thiab mob nqaij, thiab lwm yam, nws yog vim lub cev tiv thaiv kab mob tau kawm paub ua cov tshuaj tiv thaiv kab mob.
6. Bù đủ nước cho cơ thể: Nước không chỉ quan trọng đối với sức khỏe hằng ngày mà còn có thể kiểm soát hoặc thậm chí ngăn ngừa sự khó chịu do vắc xin COVID-19 gây ra.
Ntxiv dej txaus rau lub cev. Tsis yog tsuas yog dej tseem ceeb rau kev noj qab haus huv niaj hnub, tab sis nws tseem tuaj yeem tswj lossis tseem tiv thaiv kev tsis xis nyob los ntawm COVID-19 tshuaj tiv thaiv.
7. Không uống rượu bia trước và vào ngày tiêm chủng vắc xin COVID-19: Không chỉ có vậy,trong thời kỳ đại dịch, các chuyên gia khuyến cáo tránh uống rượu bia để tối ưu hóa sức khỏe. Giữ sức khỏe tốt nhất giúp hệ thống miễn dịch của bạn ở trạng thái tốt nhất, giúp chống lại vi rút nếu bạn bị phơi nhiễm hoặc giúp tạo ra kháng thể chống lại vi rút khi bạn tiêm chủng.
Tsis txhob haus cawv ua ntej thiab hnub txhaj tshuaj tiv thaiv COVID-19: Tsis tas li ntawd, thaum muaj kev kis thoob qhov txhia chaw, cov kws tshaj lij pom zoo kom zam kev haus cawv kom ua rau muaj kev noj qab haus huv zoo. Nyob hauv koj txoj kev noj qab haus huv zoo tshaj plaws ua rau koj lub cev tiv thaiv kab mob zoo, pab tua tus kab mob yog tias koj raug, lossis pab ua cov tshuaj tiv thaiv kab mob thaum koj txhaj tshuaj tiv thaiv kab mob.
8. Mặc quần áo thích hợp: Mặc trang phục phù hợp để tiến hành tiêm chủng thuận lợi (dễ dàng tiếp cận vùng da ở phần trên cánh tay của bạn).
Hnav khaub ncaws kom tsim nyog: Hnav khaub ncaws kom tsim nyog los pab txhaj tshuaj tiv thaiv kab mob (yooj yim nkag tau rau ntawm daim tawv nqaij ntawm koj txhais caj npab).
9. Nên tiêm vào cánh tay không thuận: Phòng trường hợp bạn bị đau ở nơi tiêm và khó khăn khi cử động cánh tay. Cánh tay thuận giúp bạn có thể thực hiện được các hoạt động hằng ngày.
Yuav tsum tau txhaj tshuaj rau sab caj npab uas tsis yog tus tseem ceeb: Yog tias koj mob ntawm qhov chaw txhaj tshuaj thiab nyuaj txav koj txhais caj npab. Lub caj npab tseem ceeb tso cai rau koj ua cov haujlwm txhua hnub.
10. Chủ động tìm hiểu rõ các thông tin về phản ứng phụ của vắc xin trước khi tiêm. Sau khi tiêm vắc xin phải đợi ít nhất 30 phút để xem có phản ứng hay gặp tác dụng phụ nghiêm trọng nào sau khi tiêm hay không. Nếu có bất cứ triệu chứng nào phát sinh, báo ngay cho bác sĩ tại nơi tiêm. Bạn cần lưu giữ giấy xác nhận tiêm vắc xin phòng COVID-19. Không nên lái xe ngay sau khi tiêm vắc xin để phòng những tình huống bất ngờ. Cập nhật trên ứng dụng Sổ sức khỏe điện tử các phản ứng sau tiêm gặp phải nếu có. Không bôi, đắp thuốc hoặc bất cứ thứ gì lên vết tiêm. Ghi nhớ tên, địa chỉ, số điện thoại của bác sĩ theo dõi và cơ sở y tế cần liên hệ trong trường hợp khẩn cấp.
Ua tib zoo tshawb nrhiav cov ntaub ntawv hais txog kev siv tshuaj tiv thaiv ua ntej txhaj tshuaj. Tom qab tau txais cov tshuaj tiv thaiv, tos tsawg kawg 30 feeb los saib seb puas muaj kev cuam tshuam loj lossis muaj kev phom sij tom qab txhaj tshuaj. Yog tias muaj cov tsos mob tshwm sim no, ceeb toom rau tus kws kho mob ntawm qhov chaw txhaj tshuaj tam sim ntawd. Koj yuav tsum khaws daim ntawv pov thawj ntawm kev txhaj tshuaj tiv thaiv COVID-19. Tsis txhob tsav tsheb tam sim tom qab txhaj tshuaj tiv thaiv kom tsis txhob muaj xwm txheej. Hloov kho phau ntawv noj qab haus huv daim ntawv thov cov tshuaj tiv thaiv tom qab txhaj tshuaj, yog tias muaj. Tsis txhob thov, thov tshuaj lossis ib yam dab tsi rau qhov chaw txhaj tshuaj. Nco ntsoov lub npe, chaw nyob, thiab tus xov tooj ntawm tus kws kho mob thiab chaw kho mob kom hu rau thaum muaj xwm txheej ceev.
Lời khuyên của chuyên gia y tế – Cov kws kho mob tawm tswv yim
Hiện nay, có nhiều loại vắc xin COVID-19, một số người có tâm lý lựa chọn và chờ đợi vắc xin mình mong muốn. Các chuyên gia y tế khuyến cáo, nên chủng ngừa càng sớm càng tốt với bất kỳ loại vắc xin nào có sẵn tại địa phương. Càng sớm tạo miễn dịch cộng đồng, càng bảo đảm an toàn khi bạn sống chung với dịch. Cần tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng ngừa như rửa tay, đeo khẩu trang và giãn cách xã hội, vì bạn không được bảo vệ đầy đủ ngay sau khi tiêm vắc xin.
Tam sim no, muaj ntau hom tshuaj tiv thaiv COVID-19, qee tus neeg muaj lub siab xav xaiv thiab tos cov tshuaj tiv thaiv uas lawv xav tau. Cov kws paub txog kev noj qab haus huv pom zoo kom txhaj tshuaj tiv thaiv kab mob sai li sai tau nrog txhua yam tshuaj tiv thaiv muaj nyob hauv zos. Ua ntej koj tsim kev tiv thaiv pab tsiaj, koj muaj kev nyab xeeb dua thaum koj nyob nrog kev sib kis. Kev ceev faj xws li ntxuav tes, hnav daim npog ntsej muag thiab nyob nrug deb yuav tsum tau ua mus ntxiv, vim tias koj tsis muaj kev tiv thaiv tam sim tom qab txhaj tshuaj tiv thaiv.
Theo Sức Khỏe Đời Sống
